Είδαμε την παράσταση Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα στο θέατρο Μπέλλος.

Γράφει η Λένα Σάββα

" Γι' αυτό είναι οι μανάδες εδώ στα μέρη μας, για να κλαίνε".

Ακόμα μια πολύ δυνατή παράσταση στο θέατρο Μπέλλος που συνεχίζει και φέτος να μας εντυπωσιάζει.
Το έργο του Ρουμάνου συγγραφέα Ματέι Βίσνιεκ ανεβαίνει από την ομάδα The Young Quill σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου.
Ο Ματέι Βίσνιεκ γεννήθηκε στη βόρεια Ρουμανία και από πολύ νέος ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και το θέατρο.Όμως τα θεατρικά του έργα λογοκρίθηκαν κι απαγορεύτηκαν καθώς τάχθηκε φανερά ενάντια στο καθεστώς. Το 1987 ζήτησε πολιτικό άσυλο στο Παρίσι όπου μέχρι σήμερα εργάζεται ως δημοσιογράφος και γράφει θεατρικά έργα στα γαλλικά. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες κι έχουν παιχτεί σε θέατρα σ' όλο τον κόσμο. Στη Ρουμανία μετά την πτώση του Τσαουσέσκου γίνεται ένας από τους πιο πολυπαιγμένους συγγραφείς της χώρας. Το 2009 το έργο του "Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα" απέσπασε το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ θεάτρου της Αβινιόν.

Το παραπάνω έργο του Βίζνιεκ έτυχε μιας άρτιας και "γεμάτης" μετάφρασης από την Έρση Βασιλικιώτη και μιας εξαιρετικής σκηνοθεσίας από την Αικατερίνη Παπαγεωργίου.

Ο Βίγκαν και η Γιάσμινσκα επιστρέφουν στο χωριό τους μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου κι αρχίζουν να ψάχνουν την σωρό του Βίμπκο του σκοτωμένου στρατιώτη γιου τους.Παρατημένοι από το κράτος έχουν μοναδικό έσοδο την οικονομική βοήθεια της κόρης τους Ίντα που δουλεύει ως πόρνη στην Ιταλία.
Ο Βίμπκο ο γιος τους βρίσκεται ήδη στο μισογκρεμισμένο σπίτι και τους περιμένει. Τους μιλάει αλλά αυτοί δεν τον βλέπουν και δεν τον ακούν. Μόνο λίγο ο πατέρας. Η μητέρα αρνείται να δεχτεί το γεγονός του θανάτου του εφόσον δεν έχει στα χέρια της κάτι από κείνον.
Η μεταφυσική και η πραγματικότητα γίνονται ένα, αλληλομπλέκονται σε μια ενιαία δομή που έχει κάτι από μαγικό ρεαλισμό κι από το παράλογο του Ιονέσκο. Οι νεκροί είναι "ζωντανοί" μιλούν, περιφέρονται και πολλοί από τους ζωντανούς είναι μέσα τους νεκροί, αφού το πάθος για κέρδος μέσα από την εκμετάλλευση των άλλων, έχει σκοτώσει κάθε τι όμορφο από την ψυχή τους.
Παράδειγμα ο Αλέξανδρος Βάρθης. Σε μια εκπληκτική ερμηνεία που σε καθηλώνει, παίζει το ρόλο ενός μαυραγορίτη που πουλάει κόκκαλα πεθαμένων, σε γονείς που ψάχνουν τα παιδιά τους για να τα θάψουν. Εξαιρετικός επίσης ο Βάρθης στο ρόλο ενός πελάτη πορνείου, ενός σκληρού στρατιωτικού, ενός πεθαμένου φαντάρου.

"Σ' αυτή τη χώρα, ευτυχισμένη είναι η μάνα που ξέρει πού είναι θαμμένα τα παιδιά της".

Στο αριστουργηματικό έργο του Βίζνιεκ, μέσα από τα πρόσωπά του, περνάει όλη η ιστορία της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ο χαμός, η διάλυση, οι τραγικές συνέπειες.

Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου δημιούργησε μια άρτια, άκρως σημειολογική παράσταση στην οποία σου μιλούν όλα. Με δυνατά χαρτιά στο χέρι της τα οποία θα αναφέρω παρακάτω, έφτιαξε μια παράσταση- αντιπολεμικό μανιφέστο, γεμάτη συμβολισμούς.Σφιχτοπλεγμένη, συγκινησιακά φορτισμένη όσο χρειάζεται για να αποφευχθεί το δράμα, με πολλά εντυπωσιακά σκηνοθετικά ευρήματα, με δύσκολους κώδικες νοηματικού βάθους, το έργο του Βίζνιεκ γίνεται στα χέρια της μια παράσταση από αυτές που δεν ξεχνιούνται.
Η μουσική της Μαρίνας Χρονοπούλου ακούγεται περισσότερο σαν λυγμός, κάποιες στιγμές και σαν πένθιμο εμβατήριο.
Τα κοστούμια της Ειρήνης Γεωργακίλα "φωνάζουν" την αθλιότητα τη φτώχεια και τη δυστυχία.
Τα σκηνικά της Μυρτώς Σταμπούλου είναι το κυρίως συμβολικό κομμάτι της παράστασης. Οι εικόνες που δημιούργησε, μείναν χαραγμένες στο μυαλό μου. Ένα σχοινί μπουγάδας γεμάτο ματωμένα πουκάμισα, ένα τραπέζι που γέρνει δείχνοντας την διαλυμένη οικογένεια. Το πιάτο του νεκρού γιου δεν μπορεί να σταθεί, πέφτει κάτω.
Για την έντονη αφηγηματικότητα των σκηνικών γίνεται αναφορά σε διάφορα σημεία αυτού του κειμένου. Εύχομαι να δουν όσοι περισσότεροι γίνεται αυτή την παράσταση που είναι από τις πιο εκκωφαντικές αντιπολεμικές κραυγές που έχει βγάλει το ελληνικό θέατρο.
Σκηνοθέτης, ενδυματολόγος και σκηνογράφος, δημιούργησαν μια ανατριχιαστική σκηνή. Και μόνο για αυτήν αξίζει να δει κανείς την παράσταση. Οι πρόσφυγες που επιστρέφουν, φοράνε διπλής όψεως μάσκα στο κεφάλι τους, διπλής όψεως ρούχα, παπούτσια με μύτες μπροστά και πίσω. Άνθρωποι με την λαχτάρα της επιστροφής κατακερματισμένη.

Ο Τάσος Λέκκας, ο χαρισματικός αυτός ηθοποιός που θαυμάσαμε στη Νύχτα των Μυστικών, καταφέρνει πάλι να μας συναρπάσει. Είτε ως Βίμπκο με μια βαθειά, ευαίσθητη ερμηνεία, είτε ως Καρολίνα, τρανς πόρνη.
Ο Δημήτρης Πετρόπουλος, ως πατέρας του Βίμπκο ερμηνεύει έξοχα τον άνθρωπο που μοιάζει χαμένος μετά από ένα μεγάλο σοκ.
Για την Μάνια Παπαδημητρίου τι να πεις. Η αισθαντική της παρουσία, ο μαγνητισμός που εκπέμπει, γέμισε το θέατρο κι απλώθηκε μέσα στις καρδιές μας. Τα εκφραστικά μάτια της με το έκπληκτο πάντα βλέμμα, αυτή η ιδιαίτερη βραχνάδα της φωνής της, η ερμηνεία της που είναι ένα κράμα δυναμισμού κι ευαλωτότητας, με συνάρπασαν.Είναι ένα μεγάλο ατού η Παπαδημητρίου στις παραστάσεις που συμμετέχει, μεγάλος ερμηνευτικός πλούτος.
Η Ελίζα Σκολίδη, ως Ίντα, η κόρη της οικογένειας, πόρνη στην Ιταλία, τραγουδάει με την υπέροχη φωνή της ένα πένθιμο παραδοσιακό τραγούδι. Πολύ εκφραστική στο ρόλο της γριάς, με πολύ όμορφη κίνηση ως χορεύτρια.
Να τονίσω την εξαιρετική δουλειά της Χρυσηίδας Λιατζιβίρη στις χορογραφίες.Ένα από τα επίσης δυνατά χαρτιά της σκηνοθέτιδας.

Θα κλείσω αυτό το κείμενο με αυτό που λένε "μια εικόνα ισούται με χίλιες-άπειρες λέξεις"
Η Ίντα φυτεύει ένα λουλούδι στα σύνορα και το λουλούδι αυτό ποτίζεται από ένα ποτιστήρι που βγάζει χρήματα αντί για νερό. Από τις πιο συγκλονιστικές εικόνες της παράστασης.

Μέσα στον εικοστό αιώνα γιατί η λέξη πρόοδος ακούγεται ακόμα φάλτσα; αναρωτιέται ο συγγραφέας. Ένα έργο είκοσι χρόνια μετά την συγγραφή του γιατί εξακολουθεί να είναι δραματικά επίκαιρο; Γιατί υπάρχουν ακόμα πόλεμοι, γιατί ακόμα θυσιάζονται άνθρωποι και χώρες στον βωμό του κέρδους;
Ας αναρωτηθούμε κι εμείς.Κι ας συμβάλλουμε με όποιον τρόπο μπορεί και ξέρει ο καθένας μας, στον τερματισμό αυτής της φρίκης που λερώνει και δηλητηριάζει τον κόσμο μας.

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο: Ματέι Βίζνιεκ

Μετάφραση: Έρση Βασιλικιώτη

Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου

Σκηνικά: Μυρτώ Σταμπούλου

Κουστούμια: Ειρήνη Γεωργακίλα

Πρωτότυπη μουσική: Μαρίνα Χρονοπούλου

Χορογραφίες: Χρυσηίς Λιατζιβίρη

Χορογραφία Pole Dancing: Μέλλω Διανελλάκη

Σχεδιασμός Φωτισμού: Κωστής Μουσικός

Βοηθός Σκηνοθέτη: Αλεξάνδρα Μαρτίνη

Βοηθός Ενδυματολόγου: Ίρις Μυρσίνη Σιδέρη

Ραφή Κοστουμιών: Francesco Infante

Ειδικές Κατασκευές Ενδυματολογικού - Κατασκευές Μασκών: Κωνσταντίνος Χαλδαίος

Ειδική Κατασκευή Παπουτσιών: D. Andrioti Shoes

Περούκες: Θωμάς Γαλαζούλας

Παίζουν (αλφαβητικά): Αλέξανδρος Βάρθης, Τάσος Λέκκας, Μάνια Παπαδημητρίου, Δημήτρης Πετρόπουλος, Ελίζα Σκολίδη

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή

Γραφιστική επεξεργασία: Indigo Creative

Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble

Διεύθυνση παραγωγής: Φάνης Μιλλεούνης

Διάρκεια:1 ώρα και 45 λεπτά
Τιμές Εισιτηρίων:14 ευρώ κανονικό, 12 ευρώ μειωμένο (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, άνω των 65, ανέργων)
Παραστάσεις: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 18:00
Βοηθός Σκηνοθετη:Αλεξάνδρα Μαρτίνη
Link Εισιτηρίων: https://www.more.com/theater/i-leksi-proodos-sto-stoma-tis-miteras-mou-ixo/

Πληροφορίες Χώρου:Θέατρο Μπέλλος, Κέκροπος 1, Πλάκα – Ακρόπολη, τηλ: 6948230899
Φωτογραφίες:Ελίνα Γιουνανλή