Είδαμε την παράσταση «Άγιος Φονιάς» στον Χώρο Τέχνης Ασωμάτων.

Γράφει ο Καπετάν Κουνούπης

Το θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής είναι ένα θέμα που, ως λαό, μας απασχολούσε και μας «έκαιγε» ανέκαθεν. Ιδίως, όμως, από το 2022 που έκλειναν 100 χρόνια από τότε, ήταν και είναι συχνό και πρωταρχικό θέμα σε περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία, συναυλίες και παραστάσεις. Από αυτό το θέμα δεν μπορούσε, βέβαια, να μείνει ανέγγιχτος και ο Χώρος Τέχνης Ασωμάτων (Αγίων Ασωμάτων 6, Θησείο) όπου βρέθηκα να δω την παράσταση «Άγιος Φονιάς».
Ο Πέτρος (Ιωάννης Κοζής), ένας γερασμένος ιερέας, θυμάται τα χρόνια της εφηβείας του, όταν, στην κυνηγημένη από τους Τούρκους Σμύρνη, βρίσκεται καταγής, με την μητέρα του (Ειρήνη Αποστόλου) να έχει δεχτεί πυροβολισμό και να έχει πέσει επάνω του. Μισοπεθαμένη, μισή ζωντανή, τον παρακαλάει να φύγει να κάνει την τύχη του, ενώ εκείνος αρνείται να την αφήσει μόνη της. Η συνέχεια επί σκηνής.
Ο Ιωάννης Κοζής, που κάθε Σάββατο στον ίδιο χώρο παίζει έναν άλλο ιερέα – τον Δον Καμίλλο – εδώ, με το μπαστούνι, την κυρτή πλάτη και την φωνή του να τρεμοσβήνει υπό τα φως του κεριού, σε κάνει να πιστεύεις ότι όντως βρίσκεσαι μπροστά σε έναν ηλικιωμένο ιερωμένο σε κάποιο μοναστήρι ίσως. (Ο Πέτρος, για την ακρίβεια, είναι ιερέας σε νεκροταφείο. Και αυτό, όπως θα αποδειχθεί, έχει τους λόγους του.) Ο Γιάννης Διακονικόλας στον ρόλο του νεαρού Πέτρου είναι απολαυστικός, κυρίως στο δεύτερο κομμάτι όπου ο γέρος ιερέας συναντάει τον εαυτού του σε νεαρή ηλικία και ο τελευταίος του καταλογίζει ευθύνες. Ενώ η Ειρήνη Αποστόλου συγκλονίζει στον ρόλο της μάνας. Οι Σοφία Σαμαρά, Έλενα Εσκενάζη και Αντωνία Μηλιώνη – εκ των οποίων δύο (η Σοφία Σαμαρά και η Αντωνία Μηλιών) – μαγνητοσκοπημένα τραγουδούν στην αρχή του έργου, ενώ ταυτόχρονα προβάλλονται αληθινές εικόνες από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας που τρέχουν να σωθούν – επί σκηνής, ντυμένες στα άσπρα, περιφέρονται σιωπηλές σαν πνεύματα, σαν φαντάσματα. Εδώ οφείλει να ειπωθεί ότι ένας σιωπηλός ρόλος στο θέατρο δεν είναι καθόλου διακοσμητικός, πόσο περισσότερο τρεις σιωπηλοί ρόλοι. Και ίσως να είναι πιο απαιτητικός και πιο δύσκολος ρόλος από τον ομιλούντα. Γιατί ο ομιλών ρόλος έχει λόγια, ο σιωπηλός πρέπει να αποδώσει ο,τι έχει κληθεί να εκφράσει με την κίνηση. Και τα τρία κορίτσια το κάνουν αυτό επάξια. Οι περιγραφές των νεκρών είναι ανατριχιαστικές. Και σε μια Ελλάδα που εν έτη 2023 μετράει ακόμα τις πληγές τους από μια άλλη και πολύ πρόσφατη καταστροφή – αυτή της σύγκρουσης των δύο τρένων με τους 57 νεκρούς στα Τέμπη - οι περιγραφές αυτές δεν θα μπορούσαν να είναι πιο επίκαιρες, δημιουργώντας ένα μούδιασμα στα χείλη του κοινού. Το έργο έχει βαθιά θρησκευτικό χαρακτήρα και, καθώς εξελίσσεται όλο μέσα στους καπνούς και στο μισοσκόταδο, δημιουργεί μια πειστική ατμόσφαιρα και βγάζει έναν ζοφερό, αλλά δυνατό, λυρισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι, κατά όλη την διάρκεια του έργου, δεν ακούγονταν ούτε οι ανάσες μας. Η λύτρωση όμως έρχεται στο τέλος. Και μαζί με αυτήν, μαθαίνουμε τον λόγο γιατί το έργο τιτλοφορήθηκε έτσι.
Είναι μια ακόμα από εκείνες τις φορές που θα ήθελα να γράψω παραπάνω. Αλλά δεν δύναμαι. Όπως και στην παράσταση «Contractions» που είδαμε πρόσφατα, και εδώ οι ρόλοι είναι λίγοι. Και όταν σε ένα έργο οι ρόλοι είναι ολιγάριθμοι, τόσα περισσότερα προδίδεις όταν μπαίνεις σε λεπτομέρειες.
Το έργο είναι σκληρό, αναμφίβολα. Όμως αξίζει να το δείτε.

Info:

Σκηνοθεσία και οπτικοακουστικό περιβάλλον: Αλίκη Πήτερσον
Τεχνικός παράστασης: Γιάννης Τσούκας

Παίζουν: Ιωάννης Κοζής, Ειρήνη Αποστόλου, Γιάννης Διακονικόλας. Χορός: Έλενα Εσκενάζη, Αντωνία Μηλιώνα, Σοφία Σαμαρά. Τραγούδι: Αντωνία Μηλιώνη, Σοφία Σαμαρά.

Κείμενο: Γιώργος Κοζυράκης
Σκηνοθεσία: Αλίκη Πήτερσον

Ημέρες και Ώρες Παραστάσεων: Κάθε Παρασκευή έως 7 Απριλίου 2023 στις 21:00
Χώρος Τέχνης Ασωμάτων
Αγίων Ασωμάτων 6, Θησείο
Τηλ. 211 800 9838