Η Frida Kahlo είναι μία από τις σπουδαιότερες σύγχρονες ζωγράφους, που ανέδειξε μέσα από τις σουρεαλιστικές της απεικονίσεις το ευρύ φάσμα του γυναικείου βιώματος ως προς την μητρότητα, τον έρωτα, την πολιτική, την τέχνη και την σχέση της με τον κόσμο, την παράδοση και την κυοφορία του μέλλοντος. Σοκαριστική, με τις γλαφυρές της απεικονίσεις, η Kahlo συνέδεσε την μεξικάνικη καταγωγή της, τα χρώματα των Αζτέκων, τις δοξασίες του λαού της γύρω από τη ζωή και το θάνατο με το σύγχρονο κόσμο, στον οποίο έζησε, υπηρετώντας από απόσταση το σοσιαλιστικό ιδεώδες, το οποίο και δεν εγκατέλειψε ποτέ.

Πάνω από όλα, ωστόσο, αυτό που πραγματεύτηκε η Frida ήταν το γυναικείο τραύμα, ως μοιραία συνέπεια της πολιομυελίτιδας που, σε πολύ μικρή ηλικία, παρέλυσε το ένα της πόδι, αλλά και το τροχαίο ατύχημα που συνέτριψε την μήτρα και την σπονδυλική της στήλη, καθηλώνοντάς την στο κρεβάτι για δύο ολόκληρα χρόνια και καταδικάζοντάς την σε μια, παρά τη θέλησή της, άτεκνη ζωή, γεμάτη πόνο και χειρουργεία, στερώντας της την ζωή στην ηλικία των 47 ετών. Επιπλέον, η ταραχώδης σχέση της και οι γάμοι της με τον ζωγράφο Diego Rivera, έγινε ο καμβάς πάνω στον οποίο η Frida ανέδειξε, μέσα από την τέχνη της, τη διαφορετική αίσθηση του ερωτισμού μεταξύ των δύο φύλων, ανοίγοντας ένα παράθυρο στην γυναικεία οπτική επί του θέματος.

Όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται με αριστουργηματικό τρόπο μέσα από την σκηνοθεσία του Ανδρέα Ζαφείρη, σκηνοθέτη που γνώρισα μέσα από την παράστασή του «Νίκος Μπελογιάννης: Στο μπόι των ονείρων». Όπλο του, δε, και στις δύο παραστάσεις δεν είναι παρά το ίδιο το συναίσθημα για την ανάδειξη πανανθρώπινων ζητημάτων, η σύνδεση της ποίησης με την πολιτική, του ιστορικού παρελθόντος με το ιστορικό πεπρωμένο, των σπουδαίων προσωπικοτήτων με τις μεγάλες αφηγήσεις που κλόνισαν τον 20ο αιώνα και άλλαξαν τις ζωές των ανθρώπων προς το καλύτερο. Πολύ περισσότερο, μέσα από την οπτική του, ο Ανδρέας Ζαφείρης δίνει χώρο στο γυναικείο βίωμα, αναδεικνύοντας μέσα από το κείμενο και τη σκηνοθεσία του έναν ολόκληρο γυναικείο κόσμο, γεμάτο φαντασία, συναίσθημα, χρώματα, την παράδοση των λαών, της οποίας συχνά οι γυναίκες μέσα από τις καλλιτεχνίες τους, το κέντημα, τις φορεσιές κλπ συνδέουν με την αγάπη για το μέλλον των παιδιών τους. Ακριβώς αυτό το σημείο είναι που καθιστά την παράσταση εμβληματική, καθώς αναδεικνύει τη συμβολή αυτή της σπουδαίας ζωγράφου στην ανάδειξη της γυναικείας καλλιτεχνίας, μιας έκφρασης που επί σειρά ετών αξιολογούταν ως «δεύτερη» και που η Frida, μέσα από την νεωτερική αισθητική της έτρεψε σε υψηλή τέχνη, διεθνώς αναγνωρισμένη. Το ίδιο έκανε και με τη λαϊκή έκφραση, την μεξικάνικη παράδοση, την ιδέα γύρω από την μητρότητα, τον θάνατο, το γήρας, αναπαλαιώνοντάς και δίνοντας σε αυτά νέα φτερά και ανάγνωση!

Είναι, ωστόσο, γεγονός ότι όλα τα παραπάνω δεν θα αποτυπώνονταν με τον ίδιο τρόπο, μέσα σε μόλις 75’, χωρίς την ερμηνεία της Χαράς Νικολάου, η οποία φόρεσε τον ρόλο της ζωγράφου σαν ένα βελούδινο γάντι. Πολύ περισσότερο, με έντονο το συναίσθημά της εκκινεί την ερμηνεία της όχι κατά το συνήθη τρόπο, αλλά σαν μια διαδικασία εσωτερική, μυητική, προσεγγίζοντας την ηρωίδα με ευλάβεια και πετυχαίνοντας την απόλυτη ταύτιση μαζί της. Χρησιμοποιώντας το πολύχρωμο σκηνικό του Ανδρέα Ζαφείρη, εναλλάσσει την υποκριτική της μεθοδολογία, πολλές φορές επιδιώκοντας την αλληλεπίδραση με τον ίδιο το θεατή. Ο σκηνοθέτης, άλλωστε, έχει δημιουργήσει για το σκοπό αυτό και με στόχο να επικοινωνήσει τις διάφορες περιόδους της ζωγράφου ένα πλαίσιο –πίνακα μέσα στον οποίο η ηρωίδα τοποθετεί τον εαυτό της, όταν καλείται να επικοινωνήσει τα έργα της, έργα προσωπικά και ταυτόχρονα πανανθρώπινα. Παράλληλα, ο Τάσος Ράπτης, ως Diego Rivera, συμβάλλει στην ολοκλήρωση της ιστορίας της Frida, αποκρυσταλλώνοντας την ανδρική οπτική γύρω από τον έρωτα, την αφοσίωση και την πολιτική. Δημιουργείται, έτσι, επί σκηνής ένα ζεύγος ψυχομετρικής συμμετρίας μεταξύ των δύο φύλων, τα οποία εκπροσωπούνται ισάξια από τους δύο ηθοποιούς.

ΜΠΑΓΚΕΙΟΝ (Πλ. Ομονοίας 18, 2107298270)
Κείμενο –Σκηνοθεσία: Ανδρέας Ζαφείρης
Ερμηνείες: Χαρά Νικολάου, Τάσος Ράπτης
Σκηνικά –Κοστούμια: Ανδρέας Ζαφείρης
Φωτογραφίες –Trailer: Mamalena Mpoi
Παραστάσεις: Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 έως 25/11/2023
Εισιτήρια: 12, 10, 8 ευρώ