1) Καλησπέρα σας και καλωσορίσατε στη σελίδα μας. Πώς θα συστήνατε τον εαυτό σας στο αναγνωστικό μας κοινό;

Αρχικά καλώς σας βρήκα και σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία. Ονομάζομαι Νικόλας Καλιδώνης, είμαι απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και της Δραματικής Σχολής Βεάκη, είμαι από τη Ρόδο και είμαι ηθοποιός.

2) Το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού παρουσιάζει στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» το έργο «ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ» του Βίκτορος Ουγκό, σε σκηνοθεσία και διασκευή της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη.
α) Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον συγγραφέα και για την παράσταση;

Ο Βίκτορ Ουγκό αποτελεί μέχρι σήμερα έναν φάρο των γραμμάτων και του πολιτισμού, καθότι το έργο του είναι διαχρονικό. Φώτιζε πτυχές τόσο της κοινωνίας, της πολιτικής και της θρησκείας της εποχής του και, δυστυχώς θα προσθέσω εγώ, μπορούμε να πούμε ότι μέχρι και σήμερα είναι επίκαιρος και απολύτως εύστοχος. Ο ίδιος ήταν μια φιγούρα αμφιλεγόμενη και αιρετική. Κυνηγήθηκε, λοιδορήθηκε και εν τέλει αυτοεξορίστηκε για τις πολιτικές του θέσεις και την εναντίωσή του στον Ναπολέοντα τον Γ’ που μέχρι πρότινος υποστήριζε. Δεν πατούσε σε νόρμες και δεν φοβόταν να εκφράσει τις εναντιώσεις του σε μια πολύπαθη κοινωνικά, για τη Γαλλία, εποχή.
Η παράστασή μας, οι «Άθλιοι», που παρουσιάζεται στο «Θέατρον» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», την οποία επιμελήθηκε με πολλή λεπτομέρεια και μελέτη η σκηνοθέτιδά μας Κωνσταντίνα Νικολαΐδη είναι μια δουλειά που έγινε με αγάπη από όλους μας, με πολλή προσήλωση και μεράκι. Είμαστε ένας μεγάλος θίασος 22 ερμηνευτών που λατρέψαμε το έργο από την πρώτη κιόλας ανάγνωση και καταφέραμε καθ’ όλη τη διάρκεια, να έχουμε ένα εξαιρετικό κλίμα και έναν τεράστιο σεβασμό ο ένας προς τον άλλο, με στόχο και προσήλωση, για να παρουσιάσουμε ένα άρτιο αποτέλεσμα. Όλοι οι συντελεστές συνθέσαμε μια παράσταση για μικρούς και μεγάλους που δεν στερήθηκε ούτε εννοιών, ούτε ουσίας. Ίσως αυτό να ήταν και το μεγάλο μας στοίχημα. Το να αγγίξεις ένα τόσο μεγάλο κείμενο και να μην κάνεις εκπτώσεις, είναι τεράστια υπόθεση και ευθύνη. Είναι μια υπερπαραγωγή με όλη τη σημασία της λέξης και είμαστε όλοι χαρούμενοι και περήφανοι για το αποτέλεσμα αυτό. Η σκηνοθεσία και δραματουργική επεξεργασία όπως προανέφερα είναι της Κωνσταντίνας Νικολαΐδη, χορογραφίες/κίνηση της Χριστίνας Φωτεινάκη με την αγαστή συνεργασία της Δέσποινας Τριάντου, σκηνικά και κοστούμια της Μαρίας Φιλίππου με τη βοηθό της Κατερίνα Σβορώνου, πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Οικονόμου σε στίχους της Μαγδαληνής Παλιούρα, εξαιρετικούς ατμοσφαιρικούς φωτισμούς της Μελίνας Μάσχα, Video Art της Βικτωριας Βελοπούλου και μακιγιάζ-special εφέ της Ράνιας Γιαννάκη.

β) Ποιος είναι ο ρόλος σας;

Ο βασικός μου ρόλος είναι ο επαναστάτης Μπαορέλ. Ένας θερμοκέφαλος και ακραίος στα πιστεύω του νεαρός φοιτητής. Είναι κομμάτι της αδελφότητας των φοιτητών που προχωρούν στην επανάσταση του Ιουνίου του 1832. Ένας κόντρα σε μένα ρόλος, που ωστόσο αγάπησα με τα ελαττώματά του, καθώς βρήκα την αγάπη του για τους φίλους του αγνή και ειλικρινή. Κατά τη διάρκεια της παράστασης, οι περισσότεροι εναλλασσόμαστε σε διάφορους μικρούς ή μεγαλύτερους ρόλους. Εγώ πέρα από την παρουσία μου στους πολίτες τόσο της Ντιν όσο και της Μοντρέιγ, είμαι και ο κατηγορούμενος στη δίκη του Αράς.

γ) Ποιος είναι ο κεντρικός άξονας του έργου;

Το έργο εστιάζει στην κοινωνική εξαθλίωση, ο τίτλος άλλωστε αν μεταφραστεί πιστά σημαίνει «Οι Εξαθλιωμένοι». Ξεκάθαρα επίσης διαφαίνεται η εσωτερική πάλη των χαρακτήρων. Η μάχη τους μεταξύ φωτός και σκοταδιού. Μεταξύ σωστού και λάθους, δίκαιου και άδικου, ηθικού και ανήθικου. Ενώ το έργο από γραφής είναι σκληρό και περιγράφει ενδελεχώς τους πολύπαθους κεντρικούς χαρακτήρες και τις ζοφερές καταστάσεις που βιώνουν, προσωπικά θέλω να επικεντρωθώ στο άλλο κομμάτι που επίσης εστιάζει. Την αγάπη. Την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, την αγάπη στην πίστη (όπως ο καθένας την καταλαβαίνει ή την εκφράζει), την μητρική και πατρική αγάπη, την αγάπη στα ιδανικά, στη δικαιοσύνη και την άδολη αγνή αγάπη των ερωτευμένων. Ο άνθρωπος δεν θα ήταν τίποτα χωρίς αυτή και θεωρώ ότι ο Ουγκό ήθελε να το καταδείξει και να το υπογραμμίσει κατά μια έννοια.

Ας μου επιτραπεί επίσης να δανειστώ ένα κομμάτι από τον πρόλογο του Ουγκό για τους «Άθλιους»:

«....Όσο θα μένουν άλυτα τα τρία προβλήματα του αιώνα μας: ο εξευτελισμός του άντρα από τη φτώχεια, η ηθική κατάπτωση της γυναίκας από την πείνα, το μαράζωμα του παιδιού απ’ το σκοτάδι. Όσο ο λαός μας είναι καταδικασμένος να πεθαίνει από κοινωνική ασφυξία γιατί τον μαστίζει η φτώχεια και η αμορφωσιά, βιβλία σαν αυτό ίσως δεν είναι ανώφελα».

Θα ήθελα να σταθώ στα παραπάνω, γιατί αν εξαιρέσουμε την προσέγγιση ως προς το φύλο, τα ζητήματα κάθε άλλο παρά ξεπερασμένα είναι. Και μιλάμε για δύο αιώνες πίσω. Η φτώχεια, η πείνα, η ανισότητα και η παιδική εκμετάλλευση μαστίζει μέχρι και τις μέρες μας. Πράγματα που απασχολούσαν τις κοινωνίες τότε, δυστυχώς μέχρι και σήμερα είναι στο προσκήνιο και μας αφορούν άμεσα. Επομένως όντας και αυτό κομμάτι του κεντρικού άξονα καθιστά το έργο άκρως επίκαιρο και διδακτικό. Είναι νευραλγικής σημασίας η επαφή των παιδιών με τέτοιου είδους νοήματα και διδαχές όπως αυτές που παρουσιάζονται στους «Άθλιους», ώστε να αναγνωρίζουν τις κοινωνικές παθογένειες και να μπορούν μελλοντικά, όντας ολοκληρωμένοι πνευματικά άνθρωποι να βγουν μπροστά και να αντιμετωπίσουν τα κακώς κείμενα με θάρρος και πυγμή. Το μέλλον τους ανήκει και εμείς οφείλουμε να είμαστε αρωγοί και συμπαραστάτες τους.

3) Ξεχωρίζετε κάποιον ρόλο ή κάποια ατάκα από το έργο;

Από την πρώτη μου επαφή με το έργο σε πολύ μικρή ηλικία αλλά μέχρι και σήμερα, νομίζω, ότι ο χαρακτήρας που με συγκινεί περισσότερο είναι αυτός της Φαντίν. Της πιο τραγικής κατ’ εμέ φιγούρας του έργου. Μιας γυναίκας που ερωτεύτηκε βαθιά, προδόθηκε και κατέληξε να μεγαλώνει ένα παιδί μόνη της, σε μια εποχή που οι ανύπαντρες γυναίκες στιγματίζονταν και ήταν δαχτυλοδεικτούμενες. Αυτή η γυναίκα με τεράστια δύναμη ψυχής και αυτοθυσία, πάλεψε, με όσα μέσα μπορούσε, να συντηρήσει τη μοναχοκόρη της. Με συγκινεί βαθύτατα η αγάπη της μάνας προς το παιδί της. Πάλεψε με θεούς και δαίμονες και εν τέλει, καταλήγει άρρωστη και χωρίς δυνατότητα να το ξαναδεί. Πεθαίνει χωρίς να ξέρει ποιο θα ήταν το μέλλον της Κοζέτ. Και ίσως αυτό ακριβώς να είναι και το πιο τραγικό στοιχείο της. Ότι παρότι θυσιάστηκε, μεταφορικά και κυριολεκτικά, δεν κατάφερε εν ζωή να δει την κόρη της ευτυχισμένη. Δεν πρόλαβε.

Από το έργο μας είναι πολλές οι ατάκες που μεταφέρουν πανανθρώπινες έννοιες και «μιλούν» μέσα μας. Ίσως αυτή που κρατώ λίγο περισσότερο γιατί με αφορά προσωπικά είναι:

«Θύματα υπάρχουν επειδή αφήνουμε τους θύτες να κάνουν ό,τι θέλουν...!»

Και αυτό με αφορά προσωπικά, πέραν από το γεγονός ότι το λέει ο Μπαορέλ, γιατί ζούμε ακόμα σε μια εποχή που δεν αναζητούμε πως να διορθώσουμε τις συμπεριφορές με γνώμονα τον σεβασμό στον συνάνθρωπο, ώστε να μην υπάρχουν κακοποιήσεις, αδικίες, ρατσιστικά/σεξιστικά/ομοφοβικά επεισόδια και γυναικοκτονίες, αλλά εξετάζουμε το κατά πόσο κάποιος προκάλεσε την «τύχη» του/της. Αυτή από μόνη της είναι μια ιδιαιτέρως προβληματική συνθήκη, η οποία δίνει χώρο σε κακόβουλα στοιχεία να δρουν ανεξέλεγκτα. Καλό θα ήταν η ελευθερία μας όντως να σταματάει εκεί που ξεκινάει η ελευθερία του άλλου. Αλλιώς γίνεται ασυδοσία και βία. Περισσότερη ευγένεια, ενσυναίσθηση και κατανόηση χρειαζόμαστε. Ανοιχτά μυαλά και ανοιχτές καρδιές.

Και θα χρησιμοποιήσω άλλη μία ατάκα, του Γιάννη Αγιάννη αυτή τη φορά, με την οποία μάλιστα κλείνει η παράσταση και θεωρώ ότι αυτό είναι το βασικό μας μήνυμα:
«Όσο και να ψάξετε, να’ στε σίγουροι, δεν θα βρείτε τίποτα πολυτιμότερο στη ζωή από την Αγάπη.»

4) α) Πώς η κοινωνική και πολιτική συγκυρία επηρέασε το έργο του Βίκτορος Ουγκό;

Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά το χρονικό όσων διαδραματίζονται στους «Άθλιους» όσο και κάποιους από τους χαρακτήρες, θα εντοπίσουμε πολλές ομοιότητες και ερεθίσματα από τον στενό κύκλο του ίδιου του συγγραφέα. Η πάλη του Μάριου μεταξύ των φιλοβασιλικών του πεποιθήσεων που του εμφύσησε ο παππούς του και την εν τέλει μεταστροφή του στη δημοκρατία κάπως θυμίζει την κατάσταση που επικρατούσε εντός της οικογένειας του Ουγκό. Ο ίδιος άλλωστε είχε πατέρα Στρατηγό επί Βοναπάρτη, ένθερμο δημοκράτη και αθεϊστή και μητέρα προερχόμενη από αριστοκρατική οικογένεια, φιλικά προσκείμενη στον μοναρχισμό. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το έργο του ολοκληρώθηκε εντός μιας διάρκειας 35 ετών, κατά την οποία η Γαλλία βίωσε πολλές ραγδαίες, πολιτικά, αλλαγές. Οι ανησυχίες του δημιουργού αποτυπώνονται στο μυθιστόρημά του και τα ερωτήματα που εγείρονται εκφράζονται μέσα από τους χαρακτήρες του. Οι ναπολεόντειοι πόλεμοι και οι προεκτάσεις τους άλλωστε έχουν σαφή αναφορά.

β) Ποια ήταν η σχέση του με άλλους σημαντικούς ποιητές ή πνευματικούς συνοδοιπόρους;

Ο Ουγκό όντας ένας εκ των κορυφαίων εκφραστών του ρομαντισμού στη Γαλλία επηρέασε πληθώρα δημιουργών ανά τον κόσμο. Χωρίς να περιορίζεται αυστηρά στην ποίηση και τη μυθιστοριογραφία, συχνά τον εκθείαζαν για την ολότητα του έργου του (και την εικαστική) στους πνευματικούς κύκλους, τόσο εν ζωή, όσο και μετά θάνατον. Θεωρείτο πρότυπο και πηγή έμπνευσης.

5) Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο, το αγαπημένο σας τραγούδι και το αγαπημένο σας σημείο στη πόλη;

Δεν ξέρω αν έχω αγαπημένο βιβλίο, αλλά τελευταία διάβαζα το «Διάλογος για την τέχνη και την πολιτική», μια συζήτηση μεταξύ του σκηνοθέτη Κεν Λόουτς και του συγγραφέα Εντουάρ Λουί. Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που αγγίζει ευαίσθητα σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, μέσα από τη ματιά δύο κορυφαίων στο είδος τους ανθρώπων.
Το αγαπημένο μου τραγούδι νομίζω μεγαλώνοντας έγινε το «Father and Son» του Cat Stevens (Yusuf Islam).
Η Πλάκα νομίζω είναι το μέρος που με γαληνεύει περισσότερο.

6) Σχέδια για το μέλλον;

Αυτή η ερώτηση στο επάγγελμά μας είναι πολύ ιδιαίτερη, καθώς όλα είναι κάπως ρευστά και είσαι συνεχώς σε μια κίνηση. Εκτός από τους «Άθλιους» μας, έχω ήδη μια δουλειά η οποία πρόκειται να ξεκινήσει τέλη Φλεβάρη και ανυπομονώ. Δυστυχώς δεν μπορώ να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες στην παρούσα φάση!