Είδαμε το Μεμοράντουμ του Βάτσλαβ Χάβελ στο θέατρο Μπέλλος

Γράφει η Λένα Σάββα

"Τι συμφέρει τον άνθρωπο; Να αντέχει τις πληγές από μια μοίρα που τον ταπεινώνει χωρίς έλεος ή να επαναστατεί; "

Ο Βάτσλαβ Χάβελ, θεατρικός συγγραφέας και πολιτικός, πέρασε πέντε χρόνια σε φυλακές με την κατηγορία ότι επεδίωκε την ανατροπή του κομμουνιστικού καθεστώτος της Τσεχοσλοβακίας.Τα έργα του απαγορεύτηκαν.
Μετά την αποχώρηση των Σοβιετικών, εκλέχτηκε Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης και στη συνέχεια, Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Τα έργα του χαρακτηρίστηκαν πολιτικά και ο ίδιος είπε ότι ότι το θέατρο μπορεί να απεικονίζει με αλήθεια την πολιτική, επειδή δεν έχει πολιτικούς στόχους.
Έγραψε είκοσι θεατρικά έργα και δεκάδες δοκίμια.
Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις για τους αγώνες του για την Δημοκρατία.

Με πολύ καλή μετάφραση από τον Κανέλλο Αποστόλου και διασκευή από τον Κωνσταντίνο Ζωγράφο, η Αικατερίνη Παπαγεωργίου, σκηνοθετεί το Μεμοράντουμ με ένα δυνατό καστ ηθοποιών, αποτελώντας τη θεατρική ομάδα The Young Quiĺ που μας έχει χαρίσει εξαιρετικές δουλειές μέχρι τώρα.

Το Μεμοράντουμ είναι μια στοχευμένη καταγγελία, μέσα από πολύ γέλιο και μια σκηνοθεσία επιμελημένη μέχρι και την ελάχιστη λεπτομέρεια.
Η δημιουργική έξαρση της Παπαγεωργίου και η φαντασία της εντυπωσιάζουν και καθηλώνουν.

" Κάθε σύστημα που καταργεί τον άνθρωπο, είναι καταδικασμένο να αποτύχει."

Ένας Δημόσιος Οργανισμός και τα όσα τραγελαφικά συμβαίνουν μέσα στο σκληρό, άκαμπτο γραφειοκρατικό σύστημα, είναι το θέμα του έργου.
Υπάλληλοι ρομπότ καλοκουρδισμένα, χωρίς αισθήματα, αδιάφοροι και ωχαδελφιστές, δημιουργούν αυτό το σύστημα. Ή δημιουργούνται από αυτό; Η δίψα τους για εξουσία τους μεταβάλλει σε αδηφάγα βαμπίρ.
Σ' αυτό το ήδη βεβαρυμένο περιβάλλον, έρχεται να επιβληθεί στους υπαλλήλους μια νέα τεχνοκρατική γλώσσα " που η γραμματική της είναι η κορωνίδα του ορθολογισμού και το λεξιλόγιο της αστείρευτος ποταμός.Η φέντεμ είναι μια γλώσσα συνθετική κι αυστηρή."
Κι έτσι με τη νέα αυτή γλώσσα η υπηρεσία γίνεται πλέον ένας κανονικός πύργος της Βαβέλ.

" Μπορεί κάποιος να επιβιώσει αν δεν αφομοιωθεί από το σύστημα; "

Εκφραστική η μουσική σύνθεση του Διαμαντή Αδαμαντίδη, μιλάει με νότες για οτιδήποτε συμβαίνει, κρίνει και διακωμωδεί, επικροτεί και καταγγέλλει άκρως μελωδικά.

Ο κόσμος της υπηρεσίας του Χάβελ, κινείται σ' ένα μεσαιωνικό περιβάλλον, ντυμένο κομψά, μοντέρνα, με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Βαρειές λέξεις όπως κατάχρηση εξουσίας, υποταγή, σφραγίδα και υπογραφή, κοσμούν την ατμόσφαιρα. Εκβιασμοί και ίντριγκες είναι η επιτομή της στυγνής γραφειοκρατίας και η επιχειρηματολογία του παραλόγου που επικρατεί.
Κάποιες συχνές αναφορές στον κύριο Κολώνα που δεν μιλάει πότε, συμβολίζουν τους στυλοβάτες του συστήματος που δεν έχουν λόγο αλλά υπακούν τυφλά σε εντολές.
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος για να μην τον αποβάλλει το σύστημα; Τι μπορεί να ξεπουλήσει, πόσο να γελοιοποιηθεί;
Εκπληκτική σκηνοθετικά και ερμηνευτικά η μεταμόρφωση του πρώην διευθυντή με τον αέρα της εξουσίας, σε γελωτοποιό-κλόουν που σπάει τη μέση του στις υποκλίσεις για να μην πεταχτεί από το σύστημα. Μέχρι και "ανοιχτομάτης" γίνεται.Απαραίτητο αξεσουάρ της κάθε επιχείρησης, το μάτι και το αυτί της που παρακολουθεί τα πάντα.

Οι Αλέξανδρος Βάρθης κι Ορέστης Χαλκιάς, ένα καταπληκτικό δίδυμο, πλάθουν δύο μαριονέτες ή κάτι σαν καρτούν του συστήματος, που λειτουργούν μηχανικά χωρίς κανένα συναίσθημα. Εξαιρετική η κίνησή τους χάρη στην Βρησηίδα Λιατζαβίρη που την επιμελήθηκε, όπως και όλων των ερμηνευτών. Είναι τόσο απολαυστικοί που δεν μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω τους.
Άλλα μεγάλα ατού στην επιτυχία της παράστασης, ο Τάσος Λέκκας, η Ελίζα Σκολίδη, η Αλεξάνδρα Μαρτίνη, ο Φάνης Μιλλεούνης και ο Θανάσης Βλαβιανός, με τις πολύ καλές ερμηνείες τους.
Εξαιρετική η δουλειά της Ειρήνης Γεωργακίλα στα κοστούμια, περνάει εντυπωσιακά, αυτή την αίσθηση του παραλόγου που κυριαρχεί.

Το Μεμοράντουμ είναι μια εκπληκτική παράσταση, ένα χειροποίητο αριστούργημα από την Αικατερίνη Παπαγεωργίου που εδώ δίνει έναν από τους καλύτερους σκηνοθετικούς εαυτούς της.
Δημιουργεί μια παράσταση που σε εκπλήσσει κάθε λεπτό, φέρνει το χτες του έργου στο σήμερα το δικό μας, μας παραδίδει μια πολυεπίπεδη παράσταση που ξεχειλίζει από φαντασία, ευρηματικότητα, ενθουσιασμό και πάθος.
Σκηνοθεσία, υπόλοιποι συντελεστές και δυνατό κείμενο του Χάβελ, και βλέπεις μια παράσταση που δεν σου αρκεί μια φορά. Θέλεις να την ξαναδείς οπωσδήποτε!

https://www.more.com/theater/https/www-youtube-com/watchvf8rnsagfenwmemorantoum/