Είδαμε την παράσταση « Οι Υπηρέτες» από τους The Prodigy Theatre Company & Naif στο Θέατρο Χώρος.
Είδαμε την παράσταση « Οι Υπηρέτες» από τους The Prodigy Theatre Company & Naif στο Θέατρο Χώρος.
Το σύνηθες, όταν γράφουμε για κάτι που θέλουμε να πούμε τη γνώμη μας ή που θέλουμε να μοιραστούμε με άλλους ανθρώπους, είναι να ξεκινάμε πρώτα από το ίδιο το θέμα. Να αποκτούμε κοινά δεδομένα στη συζήτηση. Αυτό αποτελεί από μόνο του μια πεπατημένη ή αν θέλουμε να το πούμε κι αλλιώς, μια «πρέπουσα» κι όπως αρμόζει κοινωνική συμπεριφορά, διότι αν δεν ακολουθήσουμε την πάγια οδό, τότε γνωρίζουμε ότι κινδυνεύει ο λόγος μας να απορριφθεί και ως εκ τούτου να μην ακουστεί ποτέ. Κάπως έτσι λειτουργούν τα πράγματα κι όλα βαίνουν καλώς. Μόνο που, όταν τα θέματα που συζητάμε είναι «τι θα γίνει με το εργασιακό οκτάωρο» ή «έτσι θα δουλεύω μέχρι να πεθάνω» τα δεδομένα, όχι απλώς δεν μπαίνουν στη συζήτηση, αλλά η απουσία τους μας κάνει πρωταγωνιστές βωβού κινηματογράφου.
Είδαμε την παράσταση «Οι Υπηρέτες» στο θέατρο Χώρος. Το θεατρόφιλο κοινό πια, για να επιλέξει μια παράσταση, ενημερώνεται με πολλούς τρόπους σχετικά με το τι θα παρακολουθήσει. Γνωρίζαμε λοιπόν ότι το κείμενο, που ανεβαίνει πρώτη φορά, δημιουργήθηκε από τις ομάδες The Prodigy Theatre Company & Naif κατά τη διάρκεια των προβών, με την τεχνική της Δραστικής Ανάλυσης (Active Analysis) του Κονσταντίν Στανισλάφσκι. Γνωρίζαμε ότι έμπνευση του όλου εγχειρήματος ήταν «Ο Γλάρος» του Αντον Τσέχωφ (και ποιος δεν ξέρει τον Γλάρο) κι ότι η παράσταση είναι κωμωδία. Όλα αυτά όμως αποτελούν μόνο την αρχή. Το δημιουργικό ταξίδι συνεργασίας του Αλέξανδρου Νικόλαου Μπαλαμώτη, του Αντώνη Κυριακάκη και του Γιώργου Πατεράκη ανοίγει πολλά ζητήματα που μας «πονάνε» μέσα στο σήμερα κι όχι στο 1895 που τοποθετείται ο Γλάρος του Αντόν Τσέχωφ. Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά...
Λίγα λόγια για το έργο
Υπάρχουν δύο παράλληλοι κόσμοι σκηνικής δράσης. Ο θεατός που βλέπουμε δύο νέους άνδρες επί σκηνής και ο αθέατος που ακούμε κάποιους να παίζουν μια παράσταση. Κοινό τους σημείο είναι μια μισάνοιχτη πόρτα. Και κάπως έτσι ξεκινά η αφήγηση της ιστορίας. Ο αθέατος κόσμος είναι η κοινωνία του «Γλάρου» στην ύπαιθρο της Ρωσίας το 1895, (ακούγονται οι φωνές των Λένα Μποζάκη και Διονύση Πιφέα στους ρόλους των Νίνα και Τρέπλιεφ σε μετάφραση Δαυίδ Μαλτέζε). Ο θεατός κόσμος είναι οι υπηρέτες τους. Οι πράξεις του αθέατου κόσμου έχουν συνέπεια στη ζωή των υπηρετών. Ο επιστάτης Σαμράγιεφ, οι επίτιμοι καλεσμένοι του ιδιοκτήτη του κτήματος Σόριν, η αδερφή του Αρκάντινα, ο γιος της Τρέπλιεφ, η Νίνα, η Πωλίνα, η Μάσα και ένα σωρό άλλοι άνθρωποι δεν τους αφήνουν σε ησυχία. Μόνο που σ΄αυτήν την αφήγηση πρωταγωνιστές είναι οι υπηρέτες. Η δράση προχωράει παράλληλα με το θεατρικό έργο του Α. Τσέχωφ, και ο διάλογος ανάμεσα στους δύο κόσμους φωτίζει τις σκέψεις, τις ανάγκες και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που υπηρετούν το κτήμα του Σόριν, που υπηρετούν κάθε σύστημα γενικότερα.
«Οι Υπηρέτες», από τους The Prodigy Theatre Company & Naif στο Θέατρο Χώρος, με τους Αντώνη Κυριακάκη και Γιώργο Πατεράκη στους ομώνυμους ρόλους, με τη σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Νικόλαου Μπαλαμώτη και βοηθό σκηνοθέτη την Κατερίνα Μαρία Σαλταούρα, που έχει και την ευθύνη του φωτιστικού σχεδιασμού, με τα εξαιρετικά προσεγμένα σκηνικά-κοστούμια του Ηλία Πετρόπουλου και τον μινιμαλιστικό ηχητικό σχεδιασμό του Μικέ Γλύκα, είναι μια παράσταση που πρέπει να δουν οπωσδήποτε όλοι οι σπουδαστές των Δραματικών σχολών.
Με αφορμή το αριστούργημα της παγκόσμιας δραματουργίας «Ο Γλάρος» του Α. Τσέχοφ, οι συντελεστές καταθέτουν μια πειραματική παράσταση-αναζήτηση και δημιουργούν μια θεατρική σπουδή πάνω στη φόρμα και στην εξουσία της. Ξεκινώντας από την υπόθεση «Αν μιλούσε ο υπηρέτης Γιάλοφ στο έργο του Τσέχωφ, τι θα έλεγε» διεισδύουν σε διαδρομές της υποκριτικής τέχνης, που ο Στανισλάφσκι πρωτοδίδαξε και το πειραματικό θέατρο τις κρατάει ζωντανές και τις εξελίσσει. Γιατί είναι «ασφαλές» για έναν ηθοποιό, όταν έχει να ενσαρκώσει έναν ρόλο, να αφήνεται στα χέρια του συγγραφέως, πόσο μάλιστα αν είναι ο Τσέχωφ. Τι μπορεί να συμβεί όμως, όταν ο ηθοποιός πλάθει ένα ρόλο από την αρχή; Όταν δεν υπάρχει κείμενο, δεν υπάρχει διαδρομή. Η επιλογή του έργου από τους συντελεστές δεν είναι καθόλου τυχαία. Ο Γλάρος του Α.Τσέχωφ, η «κωμωδία σε τέσσερις πράξεις», όπως τη χαρακτήρισε ο ίδιος, όταν πρωτοπαίχτηκε καθιέρωσε τον συγγραφέα ως πρωτοπόρο, διότι έσπασε την καθιερωμένη παράδοση της κατεστημένης θεατρικής δραματουργίας, δίνοντας στο έργο του δυναμική σ΄όλους τους ρόλους που απαρτίζουν την κοινωνία της αφήγησής του. Αυτή η ιδιότυπη σύνθεση της τσεχωφικής δραματουργίας, όπως έχει καταγραφεί από τους μελετητές, έδινε θέση σ΄όλους τους ήρωες ανεξαρτήτου τάξης, να υπάρχουν μέσα στο δραματουργικό του μωσαϊκό. Η ματιά του συγγραφέα όμως στον Γλάρο, είχε στόχο την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων της τέχνης και του θεάτρου. Και το αποτέλεσμα δικαίωσε τον συγγραφέα, λόγω της τεράστιας ανταπόκρισης που έχει το έργο του μέχρι και σήμερα.
Η πρωτοπορία και η πειραματική αναζήτηση της παράστασης Οι Υπηρέτες, από τους The Prodigy Theatre Company & Naif δεν είναι απλά η Τέχνη για την Τέχνη .Δεν ασχολούνται με τον Γλάρο του Τσέχωφ για να τον αποδομήσουν , να τον απομυθοποιήσουν, να τον επεξεργαστούν. Τους απασχολεί ακριβώς αυτό που απασχολούσε και τον Τσέχωφ και τον είπαν πρωτοπόρο. Πώς να αποκτήσουν φωνή οι απανταχού πιο κάτω από τους άλλους. Το όλον εγχείρημα της παράστασης, μας δείχνει ξεκάθαρα ότι αυτό που συνέβαινε στην κοινωνία του Γλάρου του Τσέχωφ , στην Ρωσία του 1895 , συνεχίζει να είναι το αίτημα κάθε λαού, κάθε εργάτη, κάθε νέου, που απαιτεί ίσες ευκαιρίες στην εργασία του και στη ζωή του. Το δικαίωμα στην εργασία, με αξιοπρέπεια, αξιοκρατία, ισότητα και δικαιοσύνη είναι αυτό που διατρέχει ως έννοια σε κάθε σκηνή της παράστασης. Οι Υπηρέτες πλάθουν τους ρόλους τους, καθρεφτίζοντας τους υπηρέτες του σήμερα, χωρίς όμως αυτό να είναι ο στόχος τους. Μέσα από μια μετα-μεταμοντέρνα οπτική , η διαδραστική επικοινωνία τους και η σκηνική κατάθεση της ψυχής τους, με την μέθοδο Στανισλάβσκι, που γνωρίζουν πολύ καλά, κάνει τη θεατρική πράξη βίωμα και δικό τους αλλά και του θεατή.
Ιδιαίτερα, όταν σηκώνουν ένα μπαούλο, καθόλη τη διάρκεια της σκηνής, μας δημιουργούν συναισθήματα αγανάκτησης, για την εκμετάλλευση, την ασέβεια και την αδιαφορία των αφεντικών, όποια κι αν είναι αυτά και σε όποιον αθέατο κόσμο κι αν ζουν. Τα αδιέξοδα της ζωής των ανθρώπων του Γλάρου, μας φαίνονται μικρά, μπροστά στα αδιέξοδα της ζωής των Υπηρετών τους, που είναι αδιέξοδα επιβίωσης. Και το ερώτημα που παίρνουμε μαζί μας, για σκέψη καθώς γυρίζει ο καθένας στο σπίτι του, μιας και το πρωί πρέπει να σηκωθεί νωρίς για δουλειά, αν έχει δουλειά, είναι το εξής. Αν εμείς ήμασταν ένας από τους δύο υπηρέτες, θα ήμασταν ο συμβιβασμένος ή αυτός που έφυγε και επαναστάτησε; Πέρασε η ώρα, ας κοιμηθούμε καλύτερα και ίσως αύριο βρούμε χρόνο να σκεφτούμε λίγο και τη ζωή μας.
Το θέατρο είναι τρία σανίδια, δύο πρόσωπα, ένα πάθος.
Λόπε ντε Βέγκα.
Το θέατρο είναι μίμησις πράξεως. Είναι δηλαδή αναπαράσταση, και είναι η αναπαράσταση μιας δράσης, μιας σειράς πράξεων. Άλλωστε, η έννοια της πράξης είναι εδώ κομβική: πράξη των θεατρικών ηρώων (ο μύθος), πράξη των ηθοποιών (η παράσταση), πράξη των θεατών (η προσέλευση). Έτσι, η ύπαρξη κειμένου δεν είναι υποχρεωτική συνθήκη. Υποχρεωτική συνθήκη είναι η συνεύρεση, σε ορισμένο, συμφωνημένο τόπο και χρόνο, ιδεατών ηρώων,
σάρκινων εκτελεστών, συγκεκριμένων δεκτών. Υπάρχει θέατρο όταν μια ομάδα ηθοποιών (ή και μόνο ένας) παρασταίνει μια ιστορία από τη ζωή των ανθρώπων μπροστά σε μια ομάδα θεατών.
Νικηφόρος Παπανδρέου, Περί θεάτρου
Η έννοια νοηματοδοτείται «ως προς έτερο», πάντα εντός συγκεκριμένου πλαισίου αναφοράς, εκτός του οποίου αυτοαναιρείται. Εξ αυτού και ο εξαιρετικά ευμετάβλητος χαρακτήρας της.Ως δομικά συστατικά του (μεταξύ άλλων), μπορεί να θεωρηθούν η επινοητικότητα και η δημιουργικότητα, σε συνάρτηση προς το ερευνητικό πνεύμα, το νεωτερισμό και την καινοτομία, σε σχέση προς το ήδη υπάρχον.
Αν σήμερα το «μεταμοντέρνο» αποτελεί πια «κατεστημένο» στο θέατρο, ως πειραματισμός δε νοείται παρά κάτι που υπερβαίνει το ήδη γνωστό. Με τη σημασία αυτή ούτε ο «θάνατος του συγγραφέα» και το «επινοημένο θέατρο», ούτε η «διακειμενικότητα», η σωματικότητα της υποκριτικής ή ακόμα η μίξη των σκηνικών κωδίκων μπορεί να προταθούν ως «πρωτοποριακά» στοιχεία σε μια παράσταση. Η διαδραστική επικοινωνία και η υποκατάσταση της «ψευδαίσθησης της πραγματικότητας» από την «πραγματικότητα της ψευδαίσθησης» (αφού στη μεταμοντέρνα συνθήκη ο «λόγος» δεν είναι παρά «εικόνα του λόγου»), αδυνατούν να στοιχειοθετήσουν οποιοδήποτε πειραματισμό.
Τότε τι απομένει;Η απάντηση δεν είναι αποκλειστική ούτε συγκεκριμένη.Είναι συνάρτηση της δυνατότητας και της πραγματικότητας του δεδομένου θεάματος, που ως τέτοια μπορεί να ανάγεται σε οποιοδήποτε παρελθοντικό, παροντικό, ή μελλοντικό επίπεδο, ανεξαρτήτως μορφής και περιεχομένου.Μοναδικά ειδοποιά χαρακτηριστικά: η πρόθεση της καλλιτεχνικής συνείδησης του δημιουργού και η αντίστοιχη υποδοχή της από την προσλαμβάνουσα συνείδηση του θεατή.
------
The Prodigy Theatre Company & Naif
Οι Υπηρέτες
Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Νικόλαος Μπαλαμώτης
Πρεμιέρα: Δευτέρα 30 Οκτωβρίου
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 στο Θέατρο Χώρος.
Συντελεστές
Δημιουργοί κειμένου - Δραματουργία: Αντώνης Κυριακάκης, Γιώργος Πατεράκης, Αλέξανδρος Νικόλαος Μπαλαμώτης
Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Νικόλαος Μπαλαμώτης
Σκηνικά-Κοστούμια: Ηλίας Πετρόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη & Φωτιστικός σχεδιασμός: Κατερίνα Μαρία Σαλταούρα
Ηχητικός σχεδιασμός: Μικές Γλύκας
Φωτογραφίες: Αλεξάνδρα Ρίμπα
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art Ensemble
Χώρος προβών: Όμικρον3
Δημιουργία τρέιλερ: Στέφανος Κοσμίδης Orki Productions
Κατασκευές: Κατερίνα Μαρία Σαλταούρα, Γιώργος Πατεράκης
Παραγωγή: The Prodigy Theatre Company - Naif
Παίζουν οι Αντώνης Κυριακάκης και Γιώργος Πατεράκης
Ακούγονται οι φωνές των Λένα Μποζάκη και Διονύση Πιφέα στους ρόλους των Νίνα και Τρέπλιεφ από τον Γλάρο του Άντον Τσέχωφ σε μετάφραση Δαυίδ Μαλτέζε.
Πληροφορίες
Θέατρο Χώρος: Ορφέως & Πραβίου 6-8, Βοτανικός.
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη από 30 Οκτωβρίου 2023, για λίγες παραστάσεις.
Ώρα έναρξης: 21.00
Τιμές εισιτηρίων: 14 ευρώ γενική είσοδος, 10 μειωμένο (Φοιτητικό, ΑΜΕΑ).
Προπώληση: www.ticketservices.gr/event/oi-ipiretes-theatro-xoros/
Περισσότερες πληροφορίες: www.theprodigytheatre.com
διάρκεια παράστασης :70'
